به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، هراس از حفظ امنیت مواد هسته ای در كشورهایی چون جمهوری های اتحاد جماهیر شوروی سابق، پاكستان، كره شمالی، هند و... یكی از محورهای گفت و گو در نشست سئول بود.

همچنین با وجود اینكه خطر تروریسم، امروز نسبت به 10 سال پیش كمتر احساس می شود، اما تصور دستیابی تروریست ها به مواد هسته ای و حمله اتمی – تروریستی همچنان یكی از نگرانی های جامعه جهانی است.

ماتیو بان، دانشیار دانشگاه هاروارد می گوید: ساخت بمب اتمی آسان نیست، اما تولید یك بمب مانند آنچه در هیروشیما منفجر شد، می تواند با قابلیت های گروه های بزرگ تروریستی هماهنگ باشد. اساسا میان بمبی كه برای حمل توسط موشك یا جنگنده های نیروی هوایی طراحی می شود و بمب خام، ساده و خطرناكی كه برای حمل توسط خودرو یا كامیون طراحی شده، تفاوت های فراوانی وجود دارد.

بر اساس برآورد گروه موسوم به 'ابتكار خطر هسته ای' كه دفتر آن در واشنگتن است، هم اینك 32 كشور جهان مواد اتمی در اختیار دارند كه می تواند در ساخت بمب اتمی از آنها استفاده شود. بعضی از این كشورها قوانین سختگیرانه ای برای كنترل مواد اتمی خود دارند، اما برخی دیگر مانند روسیه و جمهوری های شوروی سابق فاقد چنین مقررات پیچیده ای هستند و همین، نگرانی از احتمال دستیابی تروریست ها به مواد اتمی را افزایش می دهد.

هنوز روشن نیست كه كشورهای جهان چگونه می خواهند هدف تعیین شده در نشست سئول برای تامین امنیت اتمی تا سال 2014 را اجرا كنند. برخی نهادهای بین المللی مانند آژانس بین المللی انرژی اتمی، تجربه ها و پیشنهاد هایی در این زمینه دارند، اما آژانس نمی تواند كشورهای جهان را ملزم به پیروی از راهكارهای پیشنهادی خود كند.

'بان كی مون' دبیركل سازمان ملل به عنوان نمونه ای ملموس از خطر انتشار مواد اتمی می گوید: مثلا پاكستان حجم اندكی از مواد اتمی را در اختیار دارد و بر همان مقدار هم كنترل شدیدی اعمال می كند، اما سوابق فساد دولتی و ارتباط فكری برخی از مقام های آن كشور با تندروهای مذهبی، همواره نگرانی كارشناسان اتمی را برانگیخته است.

همچنین با وجود تاكیدهای هندوستان مبنی بر امن بودن مواد اتمی آن كشور، گروه ابتكار خطر هسته ای، هند را در ردیف پنج كشور جهان قرار داده است كه از بیشترین خطر در این زمینه برخور دارند. ابتكار خطر هسته ای، خواستار تشدید مقررات امنیتی و شفافیت بیشتر دولت هند شده است.

گروه یاد شده به عنوان نمونه به دو مورد حادثه اتمی هند در سال های اخیر اشاره می كند كه طی آنها مواد رادیو اكتیو از آزمایشگاه یك دانشگاه و از یك بیمارستان دور ریخته شد و در نهایت سر از یك فروشگاه مواد اوراق در آورد.

در موردی دیگر كه باعث نگرانی ناظران شد، یك گروه تبهكار در كشور مولداوی در اروپای شرقی به تازگی تلاش كرد تا اورانیوم غنی شده تا مرز مورد استفاده برای سلاح را به خریدارانی در شمال آفریقا بفروشد. گفته می شود هنوز یك كیلو گرم اورانیوم غنی شده از آن محموله در دست تبهكاران است و احتمالا در كشوری دیگر نگهداری می شود.

بررسی هایی كه در این زمینه انجام شد، از وجود بازار سیاه مواد اتمی در كشورهای شوروی سابق حكایت داشت.

'بان' تاكید می كند كه روسیه در 15 سال اخیر گام های خوبی برای افزایش امنیت مواد اتمی خود برداشته است، اما این كشور همچنان بیشترین مواد اتمی و نیز بیشترین پناهگاه ها و ساختمان ها را در جهان داراست.

این دانشیار دانشگاه هاروارد با رد وجود خطر جدی از جانب كره شمالی و ایران در این زمینه می گوید 'كره شمالی به اندازه ساخت تنها چند بمب اتمی، پلوتونیوم دارد و آن را هم در جاهایی بسیار امن نگهداری می كند. ایران هم اصلا اقدام به تولید بمب اتمی نكرده است.'

كِنِت لوآنگو، پژوهشگر آمریكایی نیز در توضیح خطر دستیابی تروریست ها به مواد اتمی می گوید تا این لحظه، دست كم گروه القاعده و نیز فرقه رستاخیز 'اوم شینریكیو' (Aum Shinrikyo) در ژاپن علنا گفته اند كه مصمم هستند تا به سلاح های اتمی دست یابند.

لوآنگو هم تاكید می كند كه مواد اتمی ذخیره شده در تاسیسات هسته ای، همواره از نظر احتمال انتشار، خطرناك تر از بمب هایی هستند كه در اختیار ارتش قرار دارد. حادثه اتمی فوكوشیما در ژاپن كه ناشی از زمین لرزه بود نیز می تواند به ما هشدار دهد كه تروریست ها می توانند با خرابكاری در تاسیسات اتمی، فجایعی جدی بیافرینند.

چانگ سون هونگ، كارشناس اتمی در موسسه علوم و فن آوری كره جنوبی نیز تاكید می كند كه با قرار دادن مقداری پلوتونیوم و یك چاشنی درون كیف سامسونت می توان فاجعه ای جدی آفرید.

با اینكه نشست امروز (سه شنبه) در سئول، گامی مثبت به جلو بود، بسیاری هنوز نسبت به كارایی آن در دست یابی به هدف های تعیین شده تا سال 2014 تردید دارند.

'لوآنگو' می گوید: باید رهبران بیشتری از رده های عالی كشورها حضور یابند. كشورها هم نباید درباره آنچه كه خودشان انجام داده اند، سخن بگویند و باید به دنبال راه حلی بین المللی و فرامرزی باشند.

مترجمام**9163** 1506